Η Νάξος που τα έχει όλα

Κάποια νησιά έχουν πολύ όμορφες παραλίες, αλλά δεν έχουν ωραία χωριά. Κάποια έχουν ωραία χωριά, αλλά δεν έχουν ιδιαίτερο φαγητό. Κάποια έχουν όλα τα παραπάνω, αλλά είναι ακριβά. Ε, υπάρχουν και κάποια νησιά που τα έχουν όλα. Μεταξύ αυτών, η Κρήτη -που την έχουμε αναλύσει- και η Νάξος -που πήγα πριν λίγες ημέρες.

Και όταν λέω όλα, εννοώ όλα. Εχει υπέροχα νερά, παραλίες για όλα τα γούστα, συγκλονιστικά χωριά, εφάμιλλα της Τήνου, γευστικό φαγητό, φιλόξενους ανθρώπους, οικονομικές τιμές, αρχαιολογικό ενδιαφέρον, νυχτερινή ζωή, τουριστικό κομμάτι, μη τουριστικό κομμάτι και η λίστα δεν σταματά με τίποτα….

Το μόνο αρνητικό που υπήρχε φέτος στο νησί (2021) είναι ότι είχε υπερβολικά πολύ κόσμο, κόσμο που δεν μπορούσαν ίσως να διαχειριστούν ούτε τα μαγαζιά ούτε φυσικά οι υποδομές του. Ενδεικτικά θα σας αναφέρω το μποτιλιάρισμα… ωρών στο λιμάνι της Νάξου, επειδή έρχεται πλοίο. Κάποιοι ντόπιοι μου μίλησαν ακόμα και για νούμερα +20% από το 2019 (!), το οποίο βέβαια δεν ξέρω αν ισχύει. Πάντως, όντως, το νησί βούλιαξε από κόσμο.

Να ξεκινήσουμε από κάποια βασικά: Η Νάξος είναι μεγάλο νησί, χρειάζεται οπωσδήποτε αμάξι γιατί έχει αποστάσεις και πρακτικά χωρίζεται σε δύο μέρη: Το κάτω και αριστερά μέρος, όπως κοιτάζουμε το χάρτη, που είναι και το πιο τουριστικό, με την Χώρα, τις παραλίες της Αγίας Άννας, Αγίου Προκοπίου κτλ και το πάνω μέρος που δεν είναι τόσο τουριστικό, έχει πολλές στροφές και πολλές ομορφιές επίσης. Θα σας πρότεινα, αν έχετε μέρες, να την εξερευνήσετε όλη, γιατί θα δείτε ουσιαστικά δύο νησιά. Οσον αφορά στη συνδεσιμότητα, η Νάξος συνδέεται ακτοπλοικώς και αεροπορικώς με την Αθήνα -σίγουρα θα σας προτείνω να προτιμήσετε το αεροπλάνο γιατί η κατάσταση στο λιμάνι δεν παλεύεται. Πολλή ταλαιπωρία και καθυστερήσεις είναι συνηθισμένα φαινόμενα. Στη δική μου περίπτωση το καράβι -που υποτίθεται ήταν high speed και μάλιστα πανάκριβο—είχε καθυστέρηση 3 ολόκληρες ώρες και εκτός αυτού, από τη στιγμή της επιβίβασης δεν έφτασε σε 3μιση ώρες που υποσχέθηκε αλλά σε …πέντε. Αεροπλανάκι, λοιπόν, την επόμενη φορά, και σε μισή ώρα είσαι στο νησί.

Ας ξεκινήσουμε από τις παραλίες. Όλες οι παραλίες που επισκέφτηκα, διάσημες και μη, είχαν σχετικά κρύα νερά, πεντακάθαρα και ήταν υπέροχες. Πάμε να τις δούμε μία-μία:

Αγιος Προκόπιος

Από τις πιο γνωστές παραλίες και οικισμούς της Νάξου, ο Άγιος Προκόπιος βρίσκεται στα 10 λεπτά από την Χώρα, είναι γεμάτος με καταλύματα, μαγαζιά, ταβέρνες και γενικά είναι πολύ τουριστικός -με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Όσον αφορά στην παραλία του, είναι πραγματικά συγκλονιστική, ειδικά το δεξιά μέρος του που έχει πιο άπλα και λιγότερο κόσμο απ’ότι στο κεντρικό σημείο του που έχει τα beach bar. Γενικά, επειδή είναι τεράστια παραλία, έχεις επιλογές για το που μπορείς να κάτσεις. Τα νερά βαθαίνουν γρήγορα, είναι κρυστάλλινα και η αμμουδιά έχει ωραία, χοντρή άμμο.

Σχετικά με φαγητό, πολύ καλή επιλογή είναι η παραδοσιακή ταβέρνα ‘’Γιαννούλης’’. Παραδοσιακές συνταγές, ωραία διακόσμηση, οικονομικές τιμές.

Αγία Άννα

Η συνέχεια του Αγίου Προκοπίου. Προσωπικά δεν τρελάθηκα γιατί ήταν όλα πολύ στριμωγμένα και υπερβολικά τουριστικά -οι ξαπλώστρες ήταν η μια δίπλα στην άλλη, δεν έβλεπες καθόλου παραλία. Το καλό βέβαια είναι ότι έχει πανέμορφά νερά, άμμο και είναι ό,τι πρέπει για οικογένειες γιατί έχει άμεση πρόσβαση στην παραλία. Εάν νοικιάζετε δηλαδή κάποιο κατάλυμα μπροστά στην παραλία, απλά.. βουτάτε στα υπέροχα νερά της.

Εχει επίσης πολλά μαγαζιά και ταβέρνες, ενώ ξακουστό είναι και το beach bar Santana, το οποίο είναι πανάκριβο και μου έκανε εντύπωση το αγενές προσωπικό.

Πλάκα

Λίγο πιο κάτω από την Αγία Άννα, συναντάμε την παραλία Πλάκα. Υπέροχα πάλι νερά, με άμμο, οργανωμένη και πολύ συμπαθητικά μαγαζιά. Καλά λόγια μας είπανε και για τη ταβέρνα ο Παράδεισος, λίγο πριν από την Πλάκα, με τραπεζάκια στο κύμα και ένα υπέροχο σκηνικό.

Μικρή Βίγλα

Υπέροχη παραλία, με ένα κομμάτι της οργανωμένο, κρυστάλλινα νερά, άμμο και σε ένα σημείο της πλάκες. Είναι πιο μακριά από τις προαναφερθείσες, αλλά πάλι σε κοντινή απόσταση αν έχετε βάση την Χώρα.

Γλυφάδα

Η αγαπημένη μου! Δεν είναι γνωστή, βρίσκεται κάτω κάτω στο νησί, γι’αυτό έχει και πολύ αέρα και surfers, και είναι υπέροχη! Κατά βάση η Γλυφάδα είναι ανοργάνωτη, αν και έχει ένα πολύ μικρό μέρος με 10 ξαπλώστρες σε ένα σημείο της. Μην σας τρομάζει το ανοργάνωτο, ούτε ο αέρας, καθώς η πρόσβαση είναι εύκολη και η άμμος με νορμάλ αέρα δεν σου έρχεται στο πρόσωπο. Σε κοντινή απόσταση, υπάρχει και η ξακουστή ταβέρνα Αξιώτισσα αλλά πάρτε πριν …μέρες να κάνετε μια κράτηση, ειδάλλως δεν θα βρείτε τραπέζι. Εμείς, δυστυχώς, πήραμε τηλέφωνο και μας είπαν διαθεσιμότητα…σε μια βδομάδα.

Χωριά

Τι να πρωτοπώ για τα χωριά της Νάξου. Μεγάλη έκπληξη του νησιού για εμένα, με πολύ θετικό πρόσημο.

Απείρανθος

Το πιο γνωστό και ίσως το πιο όμορφο χωριό της Νάξου -και ενδιαφέρον, από πολλές απόψεις. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 600 περίπου μέτρων, στην ενδοχώρα της Νάξου και είναι το χωριό του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Μανώλη Γλέζου και η γενέτειρα του άλλοτε πρωθυπουργού Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη. Απέχει από την Χώρα περίπου 40 λεπτά.
Η Απείρανθος διατηρεί σχεδόν ανέπαφη την αρχιτεκτονική της μορφή, από την εποχή της ενετοκρατίας. Μαρμάρινα στενά καλντερίμια, σκεπασμένα συχνά με αψιδωτές καμάρες… Με το που μπαίνεις στο χωριό, θα δεις πολλές και όμορφες γωνιές, την εκκλησία της Παναγίας, γραφικά καφενεία και ταβέρνες, αλλά και τον περιβόητο πύργο Ζευγώλη του 17ου αιώνα, χτισμένο πάνω σε βράχο.

Οι Απεραθίτες έχουν ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία σε σχέση με τους άλλους Ναξιώτες και διαφορετικό γλωσσικό ιδίωμα, καθώς στην Απείρανθο κατέφυγαν πολλές οικογένειες από τα χωριά των Σφακίων της Κρήτης. Αξίζει να επισκεφθείτε τα πολύ ενδιαφέροντα μουσεία της Απειράνθου (αρχαιολογικό, γεωλογικό, λαογραφικό, φυσικής ιστορίας) και το εκθετήριο του γυναικείου χειροτεχνικού συνεταιρισμού.

Σχετικά με το φαγητό τώρα; Αν σκεφτούμε πως ακόμα και στο τουριστικό λιμάνι βρίσκεις να φας καλά, φαντάσου πόσο καλά θα φας στα χωριά και δη στην Απείρανθο! Ο Πλάτανος, ο Αμοργινός και ο Λεφτέρης, είναι μερικές από τις ταβέρνες που θα φας εξαιρετικά. Μην παραλείψετε τα τυριά της Νάξου αλλά και την παραδοσιακή συνταγή του απειραθίτικου ρόστο -κοκκινιστό χοιρινό με σκόρδο που οι Απειραθίτες κάνουν σε γάμους, βαφτίσια και γιορτές.

Εάν έχετε βάση την Απείρανθο ή αν έχετε όρεξη να εξερευνήσετε την ακτογραμμή της μη.. τουριστικής Νάξου, κατεβείτε από το Χωριό στη Μουτσούνα και εξερευνήστε τις ακτές Ψιλή Άμμος, Πάνερμος κτλ.

Μέλανες

Όμορφο χωριουδάκι, σχετικά κοντά από την Χώρα που εκτός από την βόλτα σας στα στενά του, έχει δύο πολύ μεγάλα ατού: Καταρχάς, βρίσκεται πολύ κοντά στον Κούρο στο Φλεριό, που θα σας μιλήσω αργότερα, και έπειτα είναι το χωριό… του κόκορα. Στις ταβέρνες του, και ειδικά στον ‘’Βασίλη’’, θα φάτε ωραίες συνταγές με πουλερικά, όπως κόκορας με χυλοπίτες, κουνέλια, πιτσούνια κτλ. Ο Βασίλης, μάλιστα, έχει και πολύ ωραία θέα, και μεγάλο κέρασμα στο τέλος -κάτι που σε άλλες ταβέρνες της Νάξου δεν το είδαμε.

Σχετικά τώρα με το αρχαιολογικό ενδιαφέρον, μετά ή πριν το φαγητό σας στις Μέλανες, αξίζει μια επίσκεψη στο άγαλμα του κούρου των Μελάνων, που βρίσκεται δέκα λεπτά μακριά από το χωριό, σε μια κατάφυτη περιοχή, ένα μικρό δάσος με πλατάνια και τρεχούμενα νερά.

Ο κούρος στο Φλεριό είναι ένα από τα δυο αγάλματα που βρίσκονται στην περιοχή και ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα της Ναξιακής μαρμαρογλυπτικής. Έχει μήκος 6 μ. και υπολογίζεται ότι έχει φτιαχτεί περίπου το 570 π.Χ.

Γενικά στη Νάξο υπάρχουν σε διάφορες τοποθεσίες, συνήθως κοντά σε λατομεία, ημιτελείς κούροι με τον πιο γνωστό τον κούρο του Απόλλωνα που βρίσκεται σε άλλο σημείο του νησιού. Γιατί συνέβαινε αυτό; Στο νησί λειτουργούσε αρχαίο λατομείο μαρμάρου το οποίο εξήγαγε μάρμαρο άριστης ποιότητας και φυσικά υπήρχαν πολλά εργαστήρια τα οποία αναλάμβαναν τη δημιουργία αγαλμάτων επί πληρωμή για λογαριασμό εύπορων κατοίκων όχι μόνο του νησιού αλλά και της υπόλοιπης αρχαίας Ελλάδας. Πιθανόν κατά τη μεταφορά τους τα αγάλματα μπορεί να δέχονταν φθορές και εγκαταλείπονταν, γι’ αυτό και υπάρχουν ημιτελείς σε κάποια σημεία. Έτσι πρέπει να έγινε και στο λατομείο Φλεριό, με τον έφηβο Κούρο να κείτεται κάτω από ένα δένδρο.

Πολύ ωραία και με δροσιά εκδρομή!

Χαλκί

Ίσως το αγαπημένο μου -αχ, όχι θα αδικήσω τα υπόλοιπα, δεν ξέρω… Το Χαλκί βρίσκεται στο δρόμο για την Απείρανθο, πριν το Φιλώτι και την Απείρανθο και αν θέλετε να ανακαλύψετε την Νάξο αυτό τον δρόμο θα τον κάνετε πολλές φορές για να δείτε τα χωριά της.

Το Χαλκί, λοιπόν, είναι πολύ περιποιημένο, όμορφο, γραφικό, με ωραία μαγαζιά και με ξακουστό γαλακτομπούρεκο στην κεντρική του πλατεία. Στην πλατεία του επίσης υπάρχει και ο πύργος Μπαρότση, που κτίστηκε στις αρχές του 17ου αιώνα και ανήκε στην ενετική οικογένεια Barozzi. Όπως οι περισσότεροι αρχοντικοί πύργοι της Νάξου αυτού του τύπου, χτίστηκε μετά την επικράτηση των Οθωμανών στις Κυκλάδες. Ο πύργος είναι τριώροφος με ισχυρά τείχη, καγκελόφραχτα παράθυρα, ξύλινες πόρτες, ζεματίστρα και οικόσημα. Σήμερα είναι ανακαινισμένος και κατοικείται.

Φιλώτι

Το Φιλώτι βρίσκεται λίγο πριν από την Απείρανθο και είναι κι αυτό, ένα όμορφο χωριό, που πρέπει να το γυρίσεις. Απέχει περίπου 20 χιλιόμετρα από τη Χώρα και είναι το μεγαλύτερο χωριό των Κυκλάδων, τόσο από πληθυσμιακής, όσο και από χωροταξικής πλευράς.

Κάντε την βόλτα σας στο χωριό, καθίστε κάτω από τον Μεγάλο Πλάτανο και απολαύστε πορτοκαλόπιτα, γαλακτομπούρεκο και άλλα ναξιώτικα γλυκά, φαγητά και προϊόντα, ενώ μην παραλείψετε να δείτε και την θαυματουργή κατά πολλούς Παναγιά Φιλωτίτισσα.

Η εκκλησία γιόρτασε πρόσφατα 300 χρόνια ζωής. Είναι η μοναδική εκκλησία στον ελλάδικό χώρο που χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας με επίσημο φιρμάνι από τον Σουλτάνο (!) Και με ιστορία που εν συντομία μιλάει για ένα ναυάγιο στον Καλαντό, την ιστορία του προέδρου της Κοινότητας Ψαρρά οποίος έσωσε ένα παιδάκι, η εύρεσή του μετά από αναζήτηση χρόνων από τους εύπορους γονείς του και η δικαστική μάχη με τον Αρχοντα Μπαρότζι για την ανέγερση της Εκκλησίας…

Χώρα

Η Χώρα της Νάξου βρίσκεται εκεί που είναι και το λιμάνι της. Είναι αρκετά μεγάλη σε σχέση με άλλες Χώρες και έχει πολλά αξιοθέατα που πρέπει να επισκεφτείς. Καταρχάς, ξεκινάμε από το Κάστρο και την Παλιά Πόλη που είναι πανέμορφα -υπάρχει δημοτικό πάρκινγκ ακριβώς κάτω από το Κάστρο., παρκάρετε εκεί και ανηφορίζετε.

Η ιστορία του Κάστρου; Σ’ ένα μικρό λόφο του νησιού, ο Δούκας της Νάξου, Σανούδο, έχτισε το κάστρο του, επάνω στα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης, χρησιμοποιώντας υλικά από τα ερείπια των πειρατικών επιδρομών. Αυτό το μεσαιωνικό κάστρο, δεν ήταν μόνο μια κατοικήσιμη περιοχή, αλλά και το διοικητικό, θρησκευτικό και εκπαιδευτικό κέντρο του Δουκάτου. Στο κέντρο του οικισμού, εξακολουθεί να βρίσκεται ο Καθολικός Καθεδρικός ναός και μερικά από τα ερείπια ενός πύργου, όπου σύμφωνα με τους ντόπιους και ορισμένους μελετητές, ήταν το παλάτι του Σανούδο.

Περπατήστε στο Κάστρο και στην Παλιά πόλη, αργά το απόγευμα, βγάλτε φωτογραφίες και περιπλανηθείτε στα στενά του.

Κατηφορίζοντας από το Κάστρο, θα βρεθείτε στην Αγορά της Νάξου, με πολλά μαγαζιά με σουβενίρ, ρούχα κτλ μέχρι ο δρόμος να σας βγάλει στο λιμάνι. Καλές επιλογές για φαγητό είναι το Μεζέ 2 στο Λιμάνι με φρέσκα ψάρια -μην παραλείψετε να φάτε σαλατούρι, εξαιρετικός μεζές από το ψαχνό του σαλαχιού-το ιταλικό Su e Gui ή αλλιώς στην Σουζάνα -αν και μικρές μερίδες για μακαρονάδες- και φυσικά, για παγωτό, λίγο πιο πέρα, το Μilkato και το ξακουστό Waffle House για τις περίεργες γεύσεις στο παγωτό, την βάφλα και τα γλυκά του.

Λίγο πιο πάνω, εξαιρετική είναι και η ταβέρνα Μάρω, με τεράστιες μερίδες, ωραία μαγειρευτά και οικονομικές τιμές.
Ορόσημο της Νάξου είναι η Πορτάρα, η οποία είναι μια τεράστια μαρμάρινη πύλη 2.500 χρόνων, όπου κάποτε ήταν ένας μικρός λόφος του νησιού, ενώ τώρα, ένα μικρό ξεχωριστό νησάκι, το οποίο συνδέεται με τη Νάξο από ένα μικρό μονοπάτι. Η Πορτάρα ήταν είσοδος ενός ανολοκλήρωτου ναού, που έβλεπε προς το νησί της Δήλου, γενέτειρας του Απόλλωνα. Γι’ αυτό το λόγο, οι περισσότεροι μελετητές πιστεύουν πως ο ναός ήταν αφιερωμένος στο Θεό Απόλλωνα, αν και ορισμένοι υποστηρίζουν πως χτίστηκε προς τιμήν του Θεού Διονύσου. Πηγαίνετε το απογευματάκι που δεν έχει πολύ ήλιο ώστε να απολαύσετε τη θέα προς την πόλη αλλά και προς το Αιγαίο.

Κάτω από την Πορτάρα, έχει ένα καφέ, το oποίο δεν σου γεμίζει εκ πρώτης όψεως το μάτι, αλλά είναι ό,τι πρέπει για να χαλαρώσεις και να βρεις σκιά αν πας το μεσημέρι. Κάποιοι μάλιστα κάνουν και βουτιές στη θάλασσα από την προβλήτα του μαγαζιού.

Εκδρομή στα Κουφονήσια

Από την Αγία Άννα αλλά και από τη Χώρα, υπάρχει καραβάκι που μπορεί να σε πάει στον παράδεισο που λέγεται Κουφονήσια. Να πω σε αυτό το σημείο ότι περίμενα να υπάρχουν πολλές και οικονομικές επιλογές για την εκδρομή μας στα Κουφονήσια, ενώ τελικά υπάρχει μόνο ένα καράβι που κάνει μονοήμερη και προσφέρει φαγητό (σουβλάκια) το οποίο όμως είχε χείριστες κριτικές στο tripadvisor όσον αφορά στην ασφάλειά του και έτσι δεν το επιλέξαμε, και ένα θαλάσσιο ταξί-καραβάκι που εν τέλει επιλέξαμε, κάνει μια ώρα, σε πηγαίνει το πρωί και σε φέρνει το απόγευμα. Το κόστος του είναι 30 ευρώ το άτομο -υπερβολικά πολλά.
Τα Κουφονήσια τώρα είναι υπέροχα, με παραδεισένια νερά που ακόμα και στο λιμάνι να κάνεις μπάνιο, μπορείς να τα χαρείς. Το Χωριό είναι όμορφο, με ωραίες γωνιές και μπορείς να το περπατήσεις όλο.